Studiebijeenkomst Effectief energiebeheer op het erf

Net als eigenlijk in alle sectoren, is energie iets dat voortdurend in het nieuws is en toekomstbepalend lijkt. In het verlangen naar duurzamere productie van energie gaat het in de landbouw al snel over eigen opwekking middels zonnepanelen, windmolens of andere vormen van elektriciteit. Daar gaan we het in deze studiebijeenkomst over hebben (zaken rondom gas volgen later dit jaar in een tweede energiegerelateerde studiebijeenkomst).
 

Erf en stallen als energiebron

Over elektriciteitsopwekking op de boerderij is er elk jaar weer nieuws en de ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Toch realiseer je met afwachten op het nieuwste van het nieuwste een steeds groter gapend gat met andere agrarische ondernemers, die wel hun slag slaan. Uiteraard is hierbij de ene sector in de agro niet de ander. En toch blijken ze allemaal kansen te bieden voor energieopwekking. De één bezit staldaken, de andere legt speciale panelen op de kas en fruittelers zien tegenwoordig mogelijkheden boven de vruchtbomen, waarbij er meteen een hagelbescherming is. Jan Willem Zwang (Stratergy) neemt ons mee naar de huidige stand van zaken op gebied van energie op het erf en blikt vooruit naar de nabije toekomst. Hij geeft voorbeelden van wat er al is en kan en hoe dit tot voordelen kan leiden voor boeren en tuinders. Daarnaast brengt hij de kansen en bedreigingen in beeld en benoemt welke punten scherp in de gaten gehouden moeten worden om ervoor te zorgen dat ze niet optimaal werken bij de keuzes om over te gaan tot het opwekken van energie.
 

Opslag energie

Met het grillige verloop van seizoen, verschillen in dagen door weersomstandigheden, zorgen de zogenaamde duurzame vormen van energie opwekken voor pieken en dalen en staat de laatste jaren met name de mogelijkheden van het opslaan van energie in de belangstelling. Steeds vaker hoor je over het bufferen middels accu's / batterijen en futuristische verhalen over waterstof als bewaarmethode van elektriciteit, want ... het netwerk is in Nederland allang niet meer ieders vriend. Bovendien worden leveren en terugleveren bepaald door de aansluitingen op boerenbedrijf en daarmee is er wel of geen mogelijkheid tot werken met opslag. Over deze onderwerpen weten Menno Terwel en Pepijn Faber (AMpower) van de hoed en de rand. Wanneer wordt het opslaan van (eigen opgewekte) energie rendabel en waar dient de agrarische ondernemer aan te denken als hij/zij hiervoor kiest? Wat kan ermee bereikt worden? Heb je daarbij servicecontracten en/of abonnement meegenomen? Menno en Pepijn delen hun kennis graag met ons en gaan daarbij direct in op financieel doorrekenen en algoritmes die adviseurs mee kunnen nemen naar hun klanten.
 

Bewust gebruik van energie in de stal

Daar waar de industrie met gelijkmatige productie (en dus zonder seizoenspatroon) kan sturen op energiestromen, is dit anders in de landbouw. Toch kan er ook in de stal fors bespaard worden op energiekosten door het nemen van weloverwogen keuzes. Hierin loopt de pluimveehouderij op kop en kunnen varkens- en kalverhouderij veel leren van de stappen die eerstgenoemde al hebben doorlopen. Stefan Wouters (Wouters Groep) legt uit hoe de agrarisch ondernemer soms wel 60 tot 70% aan energiekosten kan besparen door het gebruik van warmtewisselaars, zuiniger apparatuur en bijvoorbeeld vervanging van TL-verlichting (deze is nu in de EU uit de handel genomen) voor LED-armaturen, waarbij het dan weer wel van belang is om uit te gaan van het dier. Juist met deze maatregelen kan de energiebalans in combinatie met het zelf opwekken flink wat rendement realiseren. Het devies van Stefan is echter: "besparen gaat voor opwekken!"
 

Gebundelde zonnekracht

Een aloud en toch weer nieuw concept in het oogsten van zonne-energie zijn parabolische trog spiegels (een vorm van geconcentreerde zonthermie CST), die ook in onze contreien functioneel zijn om energie mee op te wekken. Ze oogsten per vierkante meter zelfs meer dan drie keer zoveel energie als PV. Dit biedt ook kansen op het boerenerf, waar soms niet zozeer elektriciteit nodig is, maar waar soms juist direct “gewoon” warmte of koeling doelmatig gebruikt kan worden. Denk aan het verwarmen van kassen of stallen of bij een nog hogere intensiteit het drogen van gras of indikken van mest. In België zijn er inmiddels enkele testopstellingen, die verrassende resultaten boeken en daarnaast is inmiddels een eerste commerciële installatie in bedrijf genomen. In Duitsland en Denemarken worden ze al langer gebruikt en ook in Brabant gaat een eerste zonnekrachtcentrale in Nederland van start. Sietse de Haan (Vereniging voor Zonnekrachtcentrales) praat ons bij over deze nieuwe bron van energie.

Disclaimer: de vab houdt zich het recht voor om activiteiten met te weinig deelnemers: 1. te verplaatsen in overleg met de sprekers/trainers/bijdrage leveraars; 2 te annuleren. uiteraard worden diegenen die zich wel hebben opgegeven hiervan op de hoogte gesteld op z'n laatste één week voor de datum waarop de activiteit plaats zou vinden.