VAB in Europese spotlights: AKIS-conferentie Boedapest

Op 21 en 22 oktober 2025 vertegenwoordigde Paul Daniëls de VAB én het Nederlandse AKIS (Agrarisch Kennis- en Innovatiesysteem) tijdens de eerste grote internationale AKIS-conferentie in Boedapest. Bijna alle EU-lidstaten waren aanwezig, met beleidsmakers, onderzoekers en (publieke en private) adviesorganisaties. Centraal stond één vraag: hoe organiseren we een kennis- en innovatiesysteem dat écht op het erf landt?

Een goed werkend Agrarisch Kennis en Innovatiesysteem zorgt ervoor dat:

• kennis niet op de plank blijft liggen, maar stroomt tussen alle partijen — tot bij de boer/tuinder;
• kennis innovatie aanjaagt en zorgt voor praktische oplossingen voor vraagstukken van vandaag en morgen;
• ketenpartners en stakeholders elkaars perspectieven kennen en waarderen;
• er transparante samenwerking en een eerlijk speelveld ontstaat;
• overheden de optimale maatregelen kunnen stimuleren..

Een goed werkend AKIS is essentieel voor een vitale, toekomstbestendige agrarische sector in Europa, dat is ook de overtuiging van de Europese Commissie.

Nederland loopt voorop

In Nederland bouwen we al jaren aan een solide kennissysteem, samen met overheid en ketenpartners. Het resultaat is een goed werkend AKIS, het eerste in Europa èn het eerste werkende systeem in een 100% privaat advieslandschap. 

Bovenop de Europese eisen voor een AKIS borgen we kwaliteit en onafhankelijkheid met:

• het BAS-register: onafhankelijke toetsing door de BAS-commissie op verschillende aandachtsgebieden;
• de OA-commissie: met de accreditatie van het Leven Lang Leren en de activering via PE-punten wordt kennis en innovatie gevoed, gedeeld en vermeerderd.

Het systeem met PE-punten en erkenningen wordt in Europa, door de DG AGRI én de verschillende lidstaten, beschouwd als een essentieel sluitstuk: kennis van private adviseurs wordt ontsloten en geborgd, en het helpt het speelveld te organiseren tussen publiek en privaat, en onderzoek en praktijk.
Kortom: de VAB heeft een sterkte basis neergelegd. De kennis en ervaring die we hebben opgedaan, delen we graag met Europese partners  die hun AKIS verder willen brengen.

Wat gebeurde er in Boedapest?

Dag 1 – veldbezoeken

• Klimaat & korte keten: fruitteler met focus op weerbaarheid en afzet.
• Eiwittransitie & circulariteit: oesterzwamkweker met kringloopaanpak.

Dag 2 – plenaire dag

• Opening door de Hongaarse staatssecretaris van Landbouw.
• Inge van Oost (DG AGRI) presenteerde plannen, regels en financiële kaders voor de Europese uitrol van AKIS.
• Panel over wat adviseurs nodig hebben én verwachten van het toekomstige GLB (CAP).
• Lidstaten deelden leerervaringen:
  • Zweden: lessons learned uit EIP-Agri (2017–2024).
  •   Spanje: strategische aanpak voor praktijkgericht onderzoek.
• Break-outs: in de sessie Advisory Networks werkte Paul mee aan een PPP-analyse (Pearls, Problems, Proposals) van vijf lopende adviesprojecten — VAB-adviseurs zijn in drie projecten al actief.

Netwerkresultaat

Tijdens het netwerken ontstonden warme lijnen met lidstaten die, net als Nederland, een opkomend privaat advieslandschap hebben. Zij zoeken naar manieren om kennisdoorstroming te borgen en verstoringen te voorkomen. Onze aanpak wekte veel belangstelling.

Quote van Paul

“Eervol om het Nederlandse AKIS uit te leggen, maar we kunnen dit alleen samen. Het vraagt de welwillendheid van onze adviseurs om hun kwaliteit te laten borgen, permanent te blijven leren als onafhankelijke adviseur, ook via Europese projecten, om hun integriteit te waarborgen. Dank aan het VAB-bestuur, de BAS- en OA-commissie en ons kleine maar zeer effectieve verenigingsbureau.”

Vooruitblik

Op naar 2029! dan staat de tweede AKIS conferentie gepland.